Bewerken: 19- wendingen in de haarvaten van het werk

Titel (ar)

Subtitel (ar)

Inleiding (ar)

Titel (de)

Subtitel (de)

Inleiding (de)

Titel (en)

Subtitel (en)

Inleiding (en)

Titel (es)

Subtitel (es)

Inleiding (es)

Titel (et)

Subtitel (et)

Inleiding (et)

Titel (fr)

Subtitel (fr)

Inleiding (fr)

Titel (nl)

Subtitel (nl)

Inleiding (nl)

Titel (pl)

Subtitel (pl)

Inleiding (pl)

Titel (ru)

Subtitel (ru)

Inleiding (ru)

Titel (tr)

Subtitel (tr)

Inleiding (tr)

Titel (zh)

Subtitel (zh)

Inleiding (zh)

Wat was het moment?
Ik kan niet live aanwezig zijn. Met de projectleiders NRO. We gaan over wendingen praten. Hoe preciezer zij zijn hoe leuker het wordt. De moeilijkheden waar ze mee te maken hebben. ‘niet iedereen is er elke keer’ ‘in defensie sterke hierarchie- praat je niet zomaar even’ ‘sterke takopvatting- dus wat zijn de deliverables’ ‘ze willen het wel doen, maar vanuit een houding dat jij/ik de projectleider ben en dus geen echte eigen verantwoordelijkheid nemen’.  Hoe kan je daar nu een wending in maken?  
Van: B
Aan: T
 
Hilversum 18 mei 2020
Betreft: muzisch werken in framen
 
Beste T,
 
Graag stuur ik je vandaag een brief met een paar opmerkingen over muzisch werken in ons mooie project over professioneel framen in teams. Zoals je al in een vorige mail had gevraagd in 750 woorden. Toen kon ik vandaag in drukte festival niet antwoorden. Vandaag dan eerste aanzet. 
 
Dat wat we delen als we met elkaar werken in een team, het gemeenschappelijke, zit niet alleen in de woorden die we spreken, de opgave waar we aan werken of de afspraken die we met elkaar maken. Onder de laag van de expliciete betekenis speelt van alles mee dat van invloed is op goed werk. Kunnen alle individuele stemmen klinken? Ervaren we samen aanwezig zijn in een bijeenkomst ook als echt gezamenlijk? Werken we langs lijnen die we al kennen of is er ruimte voor het nog onbekende? Om maar een paar van de meer verborgen aspecten van werken in teams te benoemen. Als je er even bij stil staat ken je vast uit ervaring je eigen voorbeelden. Dat op papier alles lijkt te kloppen maar dat het toch niet vlotten wil.  
 
Telkens als we zo vast dreigen te lopen in een gewoonte, een pikorde of een protocol is er behoefte aan een wending die ruimte maakt. Ruimte voor individuen om weer echt te kunnen verschijnen, ruimte om opnieuw te verbinden en gedeelde waarden en betekenis te laten ontstaan.
 
Als je als leider, lid of begeleider van het team aandacht aan deze verborgen aspecten wil besteden hoe doe je dat dan? In ons NRO- project werkten we op dit punt vanuit een muzisch perspectief (van Rosmalen- Muzische Professionalisering 2016). Het woord muzisch is verbonden met het aanwakkeren van de scheppende en de creatieve kanten van ons werk.
 
We noemen het wendingen omdat het gaat om de wendbaarheid in het moment waarin je aan het werk bent. Die wendbaarheid laat zich niet van tevoren ontwerpen op de tekentafel zoals een grotere interventie. Gaat over ‘cultuur’ van een groepje. Over het weefsel. Over in het ‘nu’ van het werk een wending maken.
 
Paar heel concrete voorbeelden van wendingen laten meer licht schijnen op dit onderwerp
<ul>
<li>Stel dat de teamleider een presentatie heeft gegeven, hoe ga je dan verder? Vaak zeggen we omdat we dat gewend zijn: ‘zijn er nog vragen’. Maar het werkt beter als je vraagt ‘wat hoorde je’ of ‘wat waren voor jou de belangrijkste zinnen’? Dan wordt het bekende eenrichtingverkeer van teamleider-presenteert doorbroken en groeit er wederkerigheid. Deelnemers worden voor een stukje mede-eigenaar van wat gaande is.</li>
<li>Als een team over elkaar heen buitelt in een welles-nietes achtig gesprek helpt de wending ‘zullen we even schrijven tussendoor’. Dat is maar een klein regisserend zinnetje. Iedereen ervaart dat er teveel ‘gepraat’ is en voelt zich gaandeweg al schrijvend opgelucht. Door te schrijven krijgen deelnemers weer contact met wat er van binnen aan rijkdom aanwezig is. Dat komt weer in de groep en brengt meerstemmigheid (alle stemmen kunnen er zijn) en verdieping (nieuwe input).</li>
<li>Een heel ander voorbeeld is de vraag ‘wie laat er in deze sessie 3’ lievelingsmuziek horen’? Zo’n vraag en de uitvoering daarvan kan een grote bijdrage leveren aan wie wij zijn als team. Impliciet worden een paar belangrijke gemeenschappelijke waarden geactiveerd. Zoals: we luisteren naar wat jij inbrengt, er is ruimte voor persoonlijke verdieping, werk vindt plaats in een context die groter is dan alleen werk etc.</li>
</ul>
Op dergelijke wendingen zijn tientallen varianten te verzinnen: deelnemers uitnodigen om een metafoor te bedenken voor wat ze willen zeggen, anders aan tafel gaan zitten of de tafel tijdelijk opdoeken, een vraag te laten formuleren als antwoord op een vraag en zo verder. Er is geen voorschrift voor. En toch is het ook niet louter de magie van het persoonlijke repertoire, het ‘je hebt het of je hebt het niet’.
 
Het maken van wendingen kan je ontwikkelen door iets over de werking te begrijpen en door te oefenen.
Werking: telkens gaat het deelnemers even tussen het gewone werk door in een positie te brengen waardoor het vertellen, het spelen en het maken als principes sterker worden.
<ul>
<li>Als luisteraars op een toespraak teruggeven wat ze gehoord hebben wordt het gezamenlijk vertellen Verhalen, beelden, zinnen krijgen meer aandacht.</li>
<li>Als je als deelnemer iets hebt opgeschreven of een metafoor hebt bedacht heb je iets gemaakt. Dat vergroot aanwezigheid, eigenheid.</li>
<li>Als we een tijdelijke spelregel afspreken (zoals ‘zullen we ander gaan zitten’) versterken we het spelen in het werk.</li>
</ul>
Overigens is het niet of vertellen, of spelen of maken maar overlappen die woorden elkaar. Wat in muzische wendingen telkens terugkomt is uitnodigen van individu in relatie tot collectief: Die kwaliteit waar individu en gemeenschappelijkheid zonder voor elkaar in te leveren beiden sterker worden kan je ‘onderscheidend verbinden’ noemen of ‘eigenheid en samenspel’. 
Oefenen. Aardige van de invalshoek wendingen is dat het dus niet perse om grote interventies met uitgebreide voorbereiding gaat. Dat laat zich in het dagelijks werk oefenen. Door het te doen. En achteraf na een wending voor jezelf even na te gaan: hoe werkte dit? Wat gebeurde er?
 
Even tot zover
Benieuwd wat je ervan denkt. En of dit materiaal bruikbaar is
 
Groeten en goeds van B
Ps uiteraard bereid tot debat/ herschrijven/ kantelen/ anders ……….