Er komen vanuit een wereld in de war allerlei vragen op ons af. Vragen waar geen eenduidige antwoorden op zijn. Vragen die de complexiteit van de vele partijen, belangen, dilemma's en morele kwesties direct invoelbaar maken. Je voelt aan alles dat oorzaak-gevolg beredeneringen niet meer werken omdat elke stap die je zet meteen op allerlei manieren repercussies heeft. Eerdere kennis en expertises helpen wel maar niemand is opgeleid om de hele olifant in de bek te kijken. Er wordt van iedereen onzekerheidsaardigheid gevraagd. Van niet-weten moeten we niet in de war raken, maar juist zien als een bron voor gezamenlijk keuzes maken en stappen zetten. Er wordt gevraagd om meerdere 'waarheden' tegelijkertijd aan boord te nemen. In de gelaagdheid van de vragen zitten kansen om elkaar te vinden alsook het risico om volledig naast elkaar te blijven werken.

Dit vraagt dat we dit met elkaar oefenen. De werkplaats biedt ruimte voor het ontwikkelen van een gezamenlijke 'practice'. Als je iets kan oefenen betekent het dat je je erin kan bekwamen. Je kan er beter in worden, elkaar helpen beter te worden. Het gaat niet over persoonskenmerken, maar veel meer over het aangaan van de grote vragen op een ambachtelijke manier. Oefenen in hoe je goed spreekt over wat je bezighoudt en over je ervaringen. Oefenen in instappen bij de ander zonder de last over te nemen. Oefenen in luisteren. Oefeningen in iets maken van wat je hoort, er een uiting aan geven. Oefenen in podium pakken of juist even tweede viool spelen. Oefenen in uithouden dat je het niet weet en dat wel weten niet meer voorwaardelijk is om toch tot actie over te gaan. Oefenen in het maken van context voor een wending en in het verdragen van ongemak. Oefenen in faciliteren van het goede gesprek, werkvormen of manieren van werken die anders zijn dan gebruikelijk.

Het is dus te leren. Iedereen kan het leren. Als je maar oefent. 

Wanneer heb jij voor het laatst geoefend? Wat komt er voor jou kijken bij oefenen? Wat wil je de komende week oefenen?