We voeren gesprekken, het hoogste woord, het bevel

we voeren zuidwaarts, of te ver, in onze schild

we voeren onze jassen, de paarden bij de teugels, ganzen

en oorlog

ik zou er een bordje bij willen zetten: ‘verboden te voeren’

ik wou dat het zo simpel, dat de stilte genoeg was

om schilden te laten zakken, de teugels te vieren

en de vrede

de mooiste manier van spreken is kussen

de mooiste manier van kussen is overgave

ik doe mijn jas uit, mijn kleren

ik zwaai met mijn witte vlag van huid

tot de ganzen terug, uit het zuiden, huiswaarts

ja laten we allemaal, alsjeblieft, kussen, keren

 naar huis, naar elkaar, naar gisteren

Beste lezer,

Welkom bij deze tweede MusePost. Afgelopen weekend overleed op 75 jarige leeftijd de Franse filosoof en socioloog Bruno Latour. Latour hield zich onder andere bezig met filosofische reflecties over de staat van onze huidige wereld en zette zich in voor natuurbescherming en klimaatverbetering. Maar aan de andere kant hield hij zich ook bezig met een positieve invulling geven aan onze moderne wereld.

Hoe gaan we om met het nalatenschap van Latour? Op 19 oktober nodigen we je uit om samen met Harry Kunneman een bladzijde uit het werk van Latour te lezen en daarover in gesprek te gaan (zie het filosofisch ontbijt). We hopen dat je er bij bent! Afgelopen mei tijdens het festival Musework Live was Latour ook een belangrijke bron. In een volgende aflevering zullen we hierop terugkijken met o.a. Ruben Jacobs en Anke Jongejan.

In deze MusePost willen we kijken hoe we zelf een positieve invulling kunnen geven aan de wereld waarin we leven. De wereld komt bij velen van ons binnen als een mokerslag. We leven in een wereld waarin conflicten de boventoon voeren; de oorlog in Oekraine, de nucleaire dreiging die daaruit voortkomt, de stikstofcrisis, de energiecrisis, kansen(on)gelijkheid in het onderwijs, de toeslagenaffaire... We staan voor veel grote problemen die moeilijk op te lossen zijn door veranderende voorwaarden en tegengestelde belangen. Hoe gaan we hiermee om in het leven van alledag? Hoe spelen deze thema’s in ons dagelijkse werk?

Graag delen we onze gedachten en verkennen we of en hoe je stappen, of stapjes kunt nemen om bij te dragen aan deze grote vragen. En wat zou de rol van de kunst hierin kunnen zijn? Hoe zouden we kunnen spreken met elkaar als we niet als eerste meningen en standpunten op elkaar zouden afvuren, niet voortdurend zouden oordelen en beoordelen? Zijn er woorden om te naderen? En hoe oefenen we dat dan?

De redactie (Bart, Peter en Anouk)

Hoe doe je het goede als de wereld een beroep op je doet?

Een beurtzang tussen Harry Kunneman en Bart van Rosmalen

'Je hebt het appèl van de ander nodig om bij het beste deel van je natuur te komen', zegt Harry Kunneman in deze duolezing en hij verwijst daarbij naar een uitspraak van Nick Cave in een interview met Menno Pot. We komen vaak pas in beweging als anderen een beroep op ons doen. Pas in interactie met de ander ontstaat nieuwe ruimte voor wat we nog niet weten. De vraag wat het goede is om te doen, is wellicht helemaal niet individueel te beantwoorden.

In onderstaand filmpje (39 minuten) onderzoeken Harry Kunneman (filosoof, socioloog en humanisticus) en Bart van Rosmalen in een beurtzang de (on)mogelijkheden van ‘vormen van beschaving’. Het thema dat in het Musework Live festival afgelopen mei centraal stond. Want was het wel gepast om in een tijd van oorlogsdreiging een festival te organiseren? Hoe verhoudt het vreugdevolle samenzijn zich tot pijn, verlies, onmacht en niet-weten wat te doen?

Daarnaast zette Bart zijn persoonlijke twijfels over wel of niet een festival organiseren in een blogpost. Daarop volgden nog een aantal zeer persoonlijke bijdragen van Peter Rombouts, Saar Frieling, Hanke Drop, Patrick van der Boght en Annemiek Vera. Het is de moeite waard deze stukken te lezen. Want hoe geeft ieder van ons dat wat we ‘beschaving’ noemen op eigen wijze vorm?

Klik hier

Mocht je zelf willen reageren met een tekst of een beeld, dan kun je je bijdrage sturen naar: muzischeprofessionalisering@gmail.com. Wij zullen je bijdrage dan toevoegen aan de collectie.

Filosofisch ontbijt - gedachten over deze tijd om nog even op te kauwen

woensdag 19 oktober 8.30u - 9.15u

In bovenstaande duolezing noemt Harry Kunneman o.a. het werk van de Franse filosoof en socioloog Bruno Latour. In het filosofische ontbijt zetten we een bladzijde uit het werk van Latour centraal en spreken we erover met Harry. Wil je meepraten, denken of heb je gewoon zin om je tanden te zetten in een bladzijde uit de filosofie? Meld je dan aan voor 19 oktober 8.30 uur - 9.15 uur.

Schrijf je hier in:

INSCHRIJVEN 

Het begint bij luisteren

Critical Response Process als een pleidooi voor een betere dialoog

Een andere manier om een positieve invulling te geven aan hoe we naar de wereld kijken, is het Critical Response Process, afgekort: CRP. Het is een vorm van feedback geven die is ontwikkeld door de Amerikaanse choreografe Liz Lerman, waarbij individuele meningen worden opgeschort en er ruimte wordt gemaakt voor de vragen die werkelijk leven. Bij CRP ben je niet slechts op jezelf gericht, maar juist op de ander. Het biedt een vorm om meerdere perspectieven naast elkaar te zetten. Liz Lerman houdt zich al jaren bezig met thema's als de ander (en zijn, haar of diens werk) werkelijk zien, het doorbreken van ingesleten machtspatronen, oprechte nieuwsgierigheid en toestemming in relaties (zowel horizontaal als verticaal). Door middel van CRP ontstaat er bewustwording op deze thema's die bijdragen aan cultuurvorming gebaseerd op respect en aandacht.

In het voorjaar van 2021 was Liz Lerman onze gast in één van de dagelijkse journaals van het Musework live Festival, dat vanwege corona geheel online was. Liz spreekt in dit journaal over dat een kunstenaar niet alleen leeft in de samenleving, maar ook dat de samenleving in de kunstenaar leeft. Ze spreekt haar verlangen uit dat we onze vaste ideeën zouden moeten loslaten over wat schoonheid is, wat het morele goede is en wat kennis is. Want we hebben verschillende soorten kennis, zegt ze. Niet alleen de rationele kennis, maar ook de embodied knowledge is van belang. We hebben andere perspectieven nodig om de grote problemen aan te pakken. We hebben het nodig om te kijken naar het individu én naar het geheel, naar het imperfecte, naar het belang van de menselijke kant. Ze pleit voor een betere dialoog en een verdieping van relaties tussen mensen.

Het gehele journaal is hier terug te zien, afgewisseld met filmpjes met werk van studenten (50 minuten):

Hoe maak je onderwijs heel in een kapotte wereld?

Hoe geef je les een wereld waarin conflicten de boventoon voeren? Het onderwijs vormgeven betekent ook de grote vragen van de wereld aan boord nemen. Dat is nog niet zo makkelijk, want wat leren we onze kinderen over een wereld, die we zelf kapot hebben gemaakt?

Hku docent Anouk Saleming worstelt in haar lessen met de vraag wat ze studenten moet leren. Ze geeft les in het vak toneelschrijven. In onderstaand artikel Ja! (inclusief alle nee’s) vraagt ze zich af waartoe ze studenten eigenlijk wil opleiden. Theater bestaat bij de gratie van conflict, maar is het conflict nog nodig om op te voeren als het conflict zo alomtegenwoordig aanwezig is in onze dagelijkse taal en in onze wereld? Moet theater niet op zoek naar nieuwe en andere vormen om tot verzoening te komen? Hebben we niet veel meer de harmonie nodig?

Ga hier naar het artikel of kijk onder deze MusePost

Nog hongerig naar meer...?

Wendingen en het filmpje Ben Ali Libi - de goochelaar van Willem Wilmink

Voor we deze Musepost afsluiten, willen we nog twee items delen, die we passend vonden bij het thema van deze Musepost. Want hoe blijf je heel in een verdeelde wereld als die wereld je eigen werkvloer is? Wat kun je doen als je werk vast dreigt te lopen? Een vergadering die maar niet eindigt, een discussie die maar niet wil vlotten, vaste patronen waar je maar niet uit kunt breken... Binnen het lectoraat ontwikkelde we 27 wendingen; kleine interventies die je kunt doen in het werk.

Wil je hier meer over lezen, klik dan hier.

Tenslotte willen we heel graag het laatste woord geven aan de poëzie. In dit geval een filmpje (1.21 minuten) van het gedicht Ben Ali Libi - de goochelaar van Willem Wilmink, voorgedragen door Joost Prinsen. Bestuursvoorzitter Heleen Jumelet opende het festival Musework Live met een verwijzing naar dit gedicht. Ben Ali Libi werd vermoord in 1943 in Sobibor.  ‘En altijd als ik een schreeuwer zie, met een alternatief voor de democratie, dan denk ik: jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar, voor Ben Ali Libi, de goochelaar’, schrijft Wilmink. Het gedicht geeft oorlog een gezicht en doet ons weer beseffen wat de waarde is van een leven dat niet bedreigd wordt door oorlog.