Caleidoscoop
Tijd om iets terug te geven, een eigen werkvorm in het licht te zetten. Mijn voor dit moment sterkste versie heb ik nu maar eens vastgelegd, benieuwd naar feedback. De naam heb ik later aangepast van multiperspectief naar Caleidoscoop.
Waarom Caleidoscoop?
Ik heb bij bijvoorbeeld Deep Democracy trainingen veel herkenning gevoeld met het actief zoeken en erkennen van de wijsheid van de minderheid. Ben dus eigenlijk altijd op zoek naar omkeringen, naar hoe iets ook anders kan, naar perspectiefwisselingen en contrapunt. In deze intervisievorm is daar veel ruimte voor.
Proces
Al experimenterend heb ik mijn vooroordelen opzij gezet en me daarmee extra verwonderd toen het lukte om met ervaren schoolleiders meer diepgang vanuit een kort spelmoment en stilte te bereiken. Wat leerde ik:
- nooit compleet willen zijn: iets hoeft niet 'af' om krachtig te zijn.
- strak in de tijd werken, vertrouwen op ' autonome doorwerking'.
- focus en concentratie versterken door zelf te vertragen in mijn uitleg
- vertrouwen voelen met een groep vanuit stille stilte. Adem..
- nuances in emoties worden ervaarbaar vanuit ' niet praten, niet vragen'.
- mensen zijn zo intens verschillend, het multiperspectief is er altijd
Wat leerden schoolleiders:
- verschillen in opties en perspectieven worden als rijk ervaren
- bewustwording van houding en effecten, nuances maken veel uit
- verbinding voelen: belangrijk om er zelf bij te blijven, nergens af te haken.
- feedback op effecten van gedrag
- denktijd... stilte werkt
- autonomie, niet alles hoeven delen, kan ook later nog wel eens.
Uitdaging
Deze werkvorm is al doende ontwikkeld met schoolleiders onderling en studenten van de master Leren & Innoveren onderling . Ik ben benieuwd naar ervaringen bij gemengde beroepsgroepen: connecting play? Stap 6 is trouwens weer een nieuwe optie, nog niet kunnen uitproberen. Misschien wel morgen tijdens de derde tweedaagse.
Voor wie benieuwd is: ik heb een beeldopname van deze werkvorm met een groep schoolleiders, die ik niet op deze plek kan publiceren maar waar we wel samen naar kunnen kijken als je dat aangeeft.
Werkvorm Caleidoscoop
Karakter
Verkennen van verschillende handelingsperspectieven in een kritische beroepssituatie door gebruik te maken verplaatsing door groepsleden als speler en maker.
Gegeven
Groep mensen, inbrenger die nieuwsgierig is naar nieuwe perspectieven, ruimte met alleen stoelen.
Werkwijze
1 De groep (tussen 10 en 30 mensen) zit in een kring en wordt gevraagd alle waarnemingskracht te benutten voor het verhaal van een inbrenger.
2 Inbrenger vertelt 3-4 minuten over een situatie waarbij iets op het spel staat en waarbij verlegenheid is over de eigen rol: hoe pak ik dit aan? De vorm is het inzoomen op het spannendste moment zelf: wie, wat waar, waarom, wat doet het met je?
Er wordt geen afloop verteld, geen verdere context gegeven. Hard stop qua tijd.
3 Stilte: iedereen laat het verhaal op zich inwerken.
4 Verplaatsing: ieder groepslid gaat om de beurt fysiek even op de stoel van de inbrenger zitten en herhaalt daar de zin/ het woord die het meest is bijgebleven uit het verhaal van de inbrenger. Deze zin wordt ‘ gespeeld’ met een persoonlijke kleuring die het gevoel van het groepslid bij deze zin versterkt laat zien. Deze ronde gaat snel en zonder verdere toelichting.
Het is prima als mensen dezelfde zin blijken te kiezen, dat werkt zelfs versterkend. De te tonen emotie is toch uniek.
5 Stilte: iedereen laat het palet van zinnen en emoties op zich inwerken. De inbrenger reageert nog niet.
6 Er worden kleinere groepen gevormd waarin dit proces zich herhaalt op de volgende wijze:
Ieder groepslid denkt na over zijn aanpak van de situatie en laat zien welke insteek hij zou kiezen in deze situatie of een eerstvolgend logisch informeel of formeel moment. Hij laat dit zien door te spelen, alleen de eerste vijf tot tien zinnen . De groep benut opnieuw alle waarnemingskracht en spiegelt het effect van deze insteek door op de stoel van de speler te gaan zitten en de zin of het woord dat is bijgebleven te herhalen met een persoonlijke kleuring. Daarmee wordt het effect van de aanpak voelbaar. Alle groepsleden komen aan de beurt. De inbrenger loopt rond en doet allerlei indrukken op.
7 Stilte
8 Ieder schrijft op voor zichzelf wat hij wil vasthouden.
9 Inbrenger geeft ervaringen terug, wat raakte bij de verschillende aanpakken in de groepen?
10 Groep kan eventueel reageren op wat lerend was ( dus niet (alleen) op de inhoud) en waar deze werkvorm van pas kan komen.