Mijn werkzaamheden als onderzoeker hebben primair betrekking op het sociale domein. Wij werken als onderzoeksgroep samen met sociale professionals en welzijnsorganisaties, altijd in een combinatie van professionalisering en onderzoek met betrekking tot de ethische aspecten van de beroepspraktijk. We maken daarbij gebruik van een door ons ontwikkeld model van de professional als ethisch actor. Dat model is gebaseerd op de welbekende metafoor van de ijsberg. In dat model worden drie sferen aanschouwelijk gemaakt: dat wat zichtbaar is boven water (bewust handelen), dat wat onder water gebeurt (zoals drijfveren en identiteit) en het omringende water (de sociale context). Muzische professionalisering kan mijns inziens een waardevolle bijdrage leveren om met name datgene wat zich bij wijze van spreken onder water afspeelt boven water te krijgen en om (daarmee) onvermoede handelingsperspectieven te openen.
Wat mij uiteindelijk voor ogen staat is een integratie van normatieve en muzische professionalisering. Meer precies gaat het dan om het combineren van beide benaderingen met betrekking tot ethisch complexe spanningsvelden. Vanuit het perspectief van normatieve professionaliteit kunnen volgens mij grofweg drie niveaus van integratie worden onderscheiden: muzische interventies binnen, muzische opwaarderingen van, en muzische transformaties van normatieve benaderingen. De eerste stap die ik dit studiejaar binnen de Werkplaats Muzisch Onderzoek wil zetten is experimenteren met een specifieke muzische interventie, namelijk de theatrale dialoog. Ik wil onderzoeken welke rol de theatrale dialoog als muzische interventie kan spelen bij het versterken van de diepgang en de voortgang in ethisch complexe spanningsvelden.
Mogelijke manieren van werken of ontwerpen in mijn praktijkgericht onderzoek
Wat mij concreet voor ogen staat, is aan de slag te gaan met kleine groepjes professionals die in onderzoeksbijeenkomsten aan de slag gaan met een centrale ethische vraag die één van hen bezighoudt. Deze vraag wordt door twee andere professionals verkend door middel van een theatrale dialoog. Vervolgens vindt een verkenning van de opbrengst daarvan plaats. Dat gebeurt door middel van twee sporen. Het eerste spoor is een nabespreking in het groepje op basis van een semigestructureerd interview, dus een vorm van kwalitatief onderzoek. Het tweede spoor is een muzische verkenning. De precieze opzet daarvan moet nog vorm krijgen, maar ik denk aan de expressie van de opbrengst door middel van een symbool of een product.
De opbrengst is in elk geval een meer traditionele onderzoeksrapportage, waarin de opzet, de activiteiten en de opbrengsten van het onderzoek worden beschreven. Daarnaast wil ik ook onderzoeken of de opbrengst op muzische wijze gestalte kan krijgen (zie verderop). Daarnaast wil ik dit jaar gebruiken om te reflecteren op muzische professionaliteit en muzisch onderzoek. Op basis daarvan wil ik graag een theoretische bijdrage leveren over het thema openheid, ontvankelijkheid en waarheid in muzische benaderingen.
Maken om te maken
Wat ik graag muzisch zou willen verkennen, dat is of het mogelijk is om datgene wat in een theatrale dialoog gebeurt op een creatieve wijze vorm kan worden gegeven. Waar ik nu aan denk, is een geschilderde weergave. Ik denk daarbij aan foto’s van momenten in zo’n dialoog als vertrekpunt en ik wil onderzoeken of ik daarop verder kan werken. Daarbij moet ik wel benadrukken dat ik absoluut geen beeldend kunstenaar ben en zelfs de meest elementaire beginselen van tekenen en schilderen niet beheers. Maar het idee van een geschilderde weergave fascineert mij, en wellicht dat ik daar kunstenaars bij inschakel, bijvoorbeeld om advies of suggesties te vragen. Tevens wil ik verkennen hoe deelnemers aan het onderzoek vorm kunnen geven aan de opbrengst van de theatrale dialoog door middel van vrije expressie.