Laat geleid toeval je creatieve proces verrijken

door Engelbert Fellinger
Ken je het verschijnsel dat wanneer je je in iets verdiept er nieuwe en andere dingen op je pad komen? Het lijkt bijna alsof het lot je iets wilt vertellen. Ik noem dit fenomeen geleid toeval. Dit niet toevallige toeval treedt op als je met een open blik te werk gaat. Het kan een sneeuwbaleffect veroorzaken omdat er nieuwe informatie binnenkomt buiten je voorbereiding om.

Doelen

  • Het verrijken van het creatief proces als geheel;
  • Een open blik, toelaten van nieuwe impulsen buiten de cognitieve voorbereiding om;
  • De incubatiefase verrijken door het toelaten van geleid toeval.

Deze oefening stimuleert het toevoegen van nieuwe associatieve informatie aan het onderbewuste met als doel het aantal kansrijke combinaties te vergroten. Het herkennen van de kansrijke combinaties richting een oplossing is het moment van illuminatie. Dit kan nog lang na het einde van de oefening plaatsvinden.

Oefening

1) Neem je onderzoek of vraag 1 minuut in gedachten en leg daarna het weg (dit mag je heel letterlijk nemen).
2) Pak telefoon, papier, potlood of een pen en ga een ruimte in waar veel objecten zijn of andere prikkels (deze ruimte kunnen ateliers zijn, een grote kringloopwinkel, woonwarenhuis, museum etc.)
3) Neem max. 20 minuten de tijd om rond te kijken en leg vast wat je raakt of opvalt op jouw manier (foto, tekst, tekenen). Geef jezelf de ruimte om vrij te associeren en los te komen van jouw vraagstuk. Ga dus niet nadrukkelijk zoeken maar ga af op impuls.
4) Bespreek in groepjes van 2-4 mensen in max. 20 minuten wat je hebt gevonden en deel de uitkomsten.
5) Pak nu je probleem weer letterlijk of figuurlijk op en combineer dit met je foto’s, tekeningen, tekst en wat je in de groep hebt besproken.
6) En heb je een alternatieve invalshoek gevonden? Dit blijkt na verloop van tijd. In ieder geval heb je meer input om met elkaar te verbinden en kijk je met een blik die je buiten voor de hand liggende cognitieve paden gaat helpen met jouw vraagstuk.

Deze werkvorm is voor het eerst getest op 20 januari 2020 in de muzische werkplaats. De deelnemers gaven na afloop aan nieuwe input te hebben gevonden voor hun vraagstuk.