1-  excuus aanbieden(driestemmig). Wat is dat voor muziek?

Hoe zoiets gewoons als vergeving vragen zo moeilijk kan zijn

In deze scene gaat het over de innerlijke kakafonie. Diverse stemmen die tegen elkaar opbieden. Degene die gelijk heeft. Degene die dat gelijk betwist en weer onderuit haalt. Een derde die zegt ‘ga je excuses maken en vraag om vergeving’. Een vierde die er wel brood in ziet om daar een tekst van te maken. En welke muziek klinkt daar dan onder. Of door welke muziek wordt dit meerstemmige kakafonie gedragen? Dat is zo mooi aan the unanswered question dat de langzame strijkers daar als het ware het medium zijn (de ether) waarin de mislukte dialoog tussen vraag en antwoord verschijnt.  

O muze, (het excuus) een excuusmuze

(ben jij die zachte stem, die fluistering? zit je gewoon in mijn hoofd mee te praten. behoorlijk vrijpostig. maar ook interessant. Dichterbij dan ik dacht. nu heb ik je gevonden. In mijn eigen hoofd. Gaat uit va concept meerstemmigheid, dan zit de stem van de muze er ook tussen)

Een driestemmig spektakel. Of zelfs meer misschien wel vier stemmen. 

• Stem 1. De harde jongen die de strijd aan gaat en vindt dat dit wel te winnen is.
• Stem 2. Die de argumenten ondergraaft. En wijst op inconsistenties. Een

Ik heb mijn excuses aangeboden aan mijn directe collega. Denk je dat dat makkelijk was? Nee dus. En toch heb ik het gedaan. Een toontje lager zingen. Terwijl in mijn hoofd het stemmengeweld maar doorging. Je staat in je recht. Zegt door. Nu moet het maar eens gezegd worden. Toe dan. Sta op je strepen. Zeg gewoon hoe het zit. Je weet het toch, je ziet het toch. Dus spreek je uit.

Maar die andere stem die telkens volhield: dat is het niet. Je kan de waarheid niet in pacht hebben. De waarheid bestaat niet op zichzelf. En al helemaal niet in dat unieke hoofd van jou. Dat is nog niet eens een papieren waarheid. Maar een illusoir kaartenhuis dat je jezelf met geweld voorhoudt.

Die twee stemmen hebben het dus over de vraag of ik gelijk heb of niet. De eerste is er van overtuigd. De tweede zegt net zo glashard het tegenovergestelde. En hoe harder de een hoe harder de ander.

En daarachter een zachte stem. Die zegt: terug…… Zet een stapje terug. Je bezeert mensen. Je loop door processen heen. Niet doen. En nog een keer niet doen. Kan je excuus maken? Kan je verontschuldiging vragen? Probeer eens hoe dat voelt….

Nou afschuwelijk natuurlijk. Ik wil niet ongelijk krijgen als ik zeker weet dat ik gelijk heb. En bovendien al helemaal niet van hem. Kijk dan hoe hij zelf doet. Hoe hij kan manipuleren. Hoe het gedrag van de charlatan als van nature om heen hangt. Hoe hij altijd weet waar en hoe de aandacht te vangen. En op te eisen. Een luide theatrale stem opzet waardoor je door de uitdrukking denkt dat ie gelijk heeft. Stemming maakt. En stemmingmakerij. Daar zet je toch geen voet voor op zij. Dat is mijn eer te na. Daar zet ik de eerlijkheid en redeneerkracht van mijn argumenten graag tegenover.

En dan de tweede stem weer: de twijfel. Kloppen die argumenten wel? Dan moet er veel meer op gestudeerd worden? Dat wat jij wil (BR: tegen één gezegd) kan toch op allerlei manieren bereikt worden? Waarom denk je dat jouw interventies de enige weg zijn. Zaligmakend zijn?     

En drie zegt: jullie zijn beiden even onzeker over wat je te zeggen hebt. Praat je daarom zo luid? Wat verberg je. Welke afgrondelijke onzekerheid? Welk streven voedt jullie ideeen? Het zijn wiebelstemmen die schreeuwen om niet om te vallen. Mag ik je nog éen keer voorhouden: als je je excuus maakt krijg je rust. Meer rust dan wanneer je de strijd blijft voeren. Als je je excuus maakt ontstaat er nieuwe ruimte. In het excuus hoef je niks te zijn. De zenuwenergie van de tegenstelling vervalt. Bij jou, maar ook bij de ander. Alsof een te tsrakke ballon wordt doorgeprikt en pfft leegloopt. In één klap ben je weer op level playing field. Probeer het dan….

Ik zit de excuses te schrijven. Mozes wat gaat dat langzaam. Hier heb ik helemaal geen woorden voor. Ik wil er helemaal geen woorden voor hebben. Wat een watje zeg. Gedwee ventje die zegt ‘sorry luitjes voor mijn vervelende gedrag’. Bah…Had een van Rosmalen niet altijd een stok in zijn rug? Wat blijft daar nu van over? Je zou net zo goed niemand kunnen zijn als je alles wat je te zeggen hebt zo gewillig weer overboord zet.

Nee zegt 3. Let maar op. Het gesprek is verlegd. Naar wat de voorwaarden zijn om iets tegen elkaar te kunnen zeggen. Je hebt toch opgeschreven hoe je (ook samen) naar andere manieren kan zoeken? Daarin zit toch de ruimte? Ze laten je heus niet aan je lot over. En sterker nog als ze dat wel zouden doen is dat toch ook geen probleem. Je zegt toch telkens zelf dat je je punt al wel gemaakt hebt. Dus wat ins hemelsnaam is eigenlijk het probleem. Werk niet door het midden, niet frontaal, maar indirect. Nodig uit, geef toe, maak ruimte. Zet een stap terug. En luister en kijk wat zich in die nieuwe ruimte begeeft. Zonder idee vooraf wat dat zou moeten zijn.

Fluisteren en luisteren/ luisteren en fluisteren. Als gestructureerde ontvankelijkheid.

Hoe mijn denken een hele nacht (soms zelfs dagen achtereen) kan bezig zijn met strategie/ weerlegging. Strijd. Ergens niet in mee willen. Hoe de argumenten over elkaar heen buitelen.

Hoe ik alleen naar binnen luister. En wat een lawaai het daar is. Hoe ik niet meer naar buiten kan luisteren. Hoe de vraag om vergeving mijn oren opent.