De werkgroep Normatieve Professionalisering (NP) bestaat sinds 2012 en is opgericht door de hoogleraren Harry Kunneman en Hans van Ewijk. Het is een gezelschap van actieve lectoren en oud-lectoren van minstens acht hogescholen die ongeveer vijf tot zes keer per jaar bij elkaar komen en waaraan ook een wijdere kring van lectoren en belangstellenden verbonden is. Ook is er een relatie met het gezelschap van Waardenwerk die drie keer per jaar het tijdschrift Waardenwerk uitbrengt en ook jaarlijks een conferentie organiseert.

De werkgroep Normatieve Professionalisering werd geboren uit een werkconferentie Good Work die professor Harry Kunneman, verbonden aan de universiteit van Humanistiek, in het najaar van 2011 organiseerde. In deze werkconferentie stond het sociologische (levens)werk van Richard Sennett over samenleven en samenwerken centraal, in het bijzonder zijn boek De ambachtsman De mens als maker (2008). Aan deze ethische dimensie van ambachtelijkheid en goed werk werden diverse conferentiethema’s en papers opgehangen. Verschillende sprekers zetten in hun lezing en papers het werk van Sennett uiteen waarin de behoefte en het verlangen om werk goed uit te voeren in ene voortdurende dialoog met mensen en materiaal en vruchtbare samenwerking het leidende thema was. Deze werkconferentie, goed bezocht ook door lectoren, bracht veel bezieling en inspiratie van persoonlijke betekenisgeving en waar dit schuurt in opleiding en werk. Het leidde tot de publicatie Good work and the Ethics of Craftmanship (2012) onder redactie van Harry Kunneman  en tot de oprichting van de werkgroep normatieve professionalisering.

Sinds 2012 zijn er vele themabijeenkomsten in de werkgroep Normatieve Professionalisering belegd waarin gezellen met elkaar werk bespraken en gedachten uitwisselden. Ook waren er inspirerende conferenties in groter verband vanuit de universiteit van Humanistiek in april 2016 rond bijvoorbeeld het werk van de vooraanstaande psychoanalytica Jessica Benjamin, auteur van de Bonds of Love en Shadow of the other waarin zij met haar theorie van herkenning diepgaand reflecteert op het overstijgen van binaire posities door het innemen en onderzoeken van de morele derde positie als uitweg uit de gefixeerde posities van the doer en the being done to. Ook het symposium vreedzaam vechten en waardig strijden werd vanuit Waardenwerk gehouden.

Een recente zeer interessante door Waardenwerk georganiseerde werkconferentie in 2017 besprak het recente werk van Kunneman, Amor Complexitas waarin betoogd wordt dat wij in professionaliteit complexiteit niet moeten willen wegwerken of vereenvoudigen maar juist moeten omhelzen en ontvouwen. 

Tijdens deze dag in 2017 werden ook tal van muzische werkvormen getoond. Zo werden filosofische posities ingebracht door in de gedachten en de huid van filosofen te stappen, werden er door deelnemers kernwoorden van deze dag op stroken papier geschreven waarvan vervolgens gedichten werden gemaakt en werden sommige van deze gedichten opgevoerd in een kring, een urban dance.

De aard van de bijeenkomst en de werkvormen van de werkgroep normatieve professionalisering (NP) zijn geleidelijk aan in de loop der tijd veranderd. Die verandering kreeg een opleving en extra slinger toen Bart van Rosmalen na de periode van het schrijven van zijn proefschrift zich weer bij de werkgroep aansloot. Van het bespreken van teksten, meer als ‘talking heads’, zijn we langzamerhand steeds meer muzische werkvormen gaan toepassen waarin het vertellen, spelen, maken en delen elkaar afwisselen en gebruikt worden om een laag dieper te werken. We werken met citaten, onze reflectie daarop en schrijfrondes, oefenden met methoden als de achteruitkijkspiegel ontwikkeld door Jan Nap, speelden verschillende werkscenes uit, er ontstonden ‘het wil niet werken blues’, Shakespearecitaten werden opgevoerd en we maakten ruimte ook voor ons eigen makerschap (opdracht: neem iets mee waarvan jij de maker bent), voor het bewegende lichaam en belichaamde werk. De samenwerking en uitwisseling in de werkgroep wordt beeldender, meer belichaamd en diepgaander. Het is verbonden met persoonlijke betekenisgeving en tijdens de bijeenkomsten is er meer speelse en muzische aandacht voor wat schuurt, het morele lijden en voor wat Kunneman ‘geborgenheid zoeken voor het ongeborgene’ noemt.  

De werkgroep NP werd ook verbonden met de onderzoekswerkplaats Muzisch Onderzoek die bij de HKU werd opgezet als een interdisciplinaire leergemeenschap waarin het maken en het co-creëren worden aangewakkerd en een kweekvijver is ontstaan voor muzisch leren en innoveren en zich een weg aftekent van een muzisch inclusieve methodologie. Op het festival Wendingen ontmoetten deze groepen elkaar ook, zodat er steeds meer kruisbestuiving ontstaat en de gemeenschap groeit in wat Bart van Rosmalen verbindende samenwerking noemt.

Als jaarprogramma voor 2018 heeft de werkgroep NP zich als doel gesteld om gezamenlijk een boekje te maken over goed werk dat als cahier in Waardenwerk in het voorjaar van 2019 uitkomt. Aangrijpingspunt van deze essays is juist het naar voren halen van een werkscene waarin het niet lukt om goed werk dat deugt en deugd doet te leveren en om daarbij te onderzoeken of er blokkerende macht in het spel is die maakt dat de situatie schuurt. De tweede laag in de essays heeft betrekking op de vraag hoe je deze schurende situatie in beweging probeert te zetten en of en hoe het muzische je daarin helpt. De derde laag verwijst naar welke denkers en begrippen behulpzaam zijn om de situatie nog diepgaander te duiden en een weg te vinden om het werk vlot te trekken en het schuren productief te maken of van betekenis te doen veranderen.

Tekst: Sietske Dijkstra werkversie 25 november 2018