Het verontrustende thuis van David Lynch

Wie herinnert zich nog het beeld van het oor op het groene, groene gras? De maker van Blue Velvet, Wild at Heart en natuurlijk Twinpeaks bleef zelf tamelijk op de achtergrond. David Lynch maakte voor de recente documentaire The art of David Lynch een uitzondering. Zo kwam ik aan de weet dat Lynch voordat hij filmde al jarenlang een schilder was die op een gegeven moment besefte dat hij een bewegend schilderij wilde maken. Een deel van zijn doeken hangt tijdelijk in het Bonnefanten museum in Maastricht.
Wat fascineert mij zo aan Lynch de maker? Ik was een fan van Twinpeaks, van het moeras onder de oppervlakte van het alledaagse leven. Hoe kreeg hij mij en vele miljoenen anderen wereldwijd zo in zijn greep?

In de documentaire bekent Lynch dat hij eigenlijk er niet van houdt om in de buitenwereld te zijn. Hij is het liefste thuis, thuis is voor hem zijn atelier, ruimtes waarin allerlei materiaal en ervaringen voor het oprapen liggen en hem inspireren. Hij werkt met zijn handen, niet met kwasten. Als klein jongetje was hij ooit zo gelukkig thuis. Een jongen met een stralend gezicht die echter ook in die veilige omgeving al besefte dat de paar straten die hij kende hele verschillende werelden vertegenwoordigden.

Later kreeg hij een drang om het donker te verkennen, the dark sides. Er is een serie schilderijen waarin figuren eindeloze zwarte slierten uit hun monden laten stromen.

Lynch maakt vaak holtes in schilderijen die hij dan gelaagd opvult en dicht smeert. 

Het thuis van Lynch is verontrustend, raadselachtig  en fascinerend. Zelfs in de wereld thuis kun je verdwalen en opent zich het ravijn.

Lynch vertraagt, zoomt heel geleidelijk in op wat heel gewoon leek. Zo springt hij van de alledaagse wereld naar een diepere laag. In de schoonheid opent zich een surrealistische onderlaag die vele malen groter is dan wij kunnen bevatten.

Na de documentaire probeer ik te verwoorden wat mij te pakken had:

"Onder de oppervlakte van het goede leven vindt de voortdurende studie plaats naar het kwaad. Er is onderzoek naar de vormen van het duister die in ieder van ons huizen en dus ook onbetwist tussen ons staan en zich in ons aller leven voordoen. Het is wat zich onthult als wij op het verborgene stuiten. Zelfs agent Cooper, de goedheid zelve, wordt door zijn langdurige opname in the black lodge aangetast door het onontkoombare kwaad."

Deze winter zoek ik een kijkgroep voor Twinpeaks...

Reacties