Reflectie op conferentie van Association of Core Texts and Courses 2015
Iko Doeland en Hanke Drop bezochten dit jaar de ACTC conferentie in Plymouth. Plymouth is een pittoresk badplaatsje aan de Transatlantische Oceaan, zo'n twee uur zuidwaarts rijden vanaf Boston. De conferentie wordt jaarlijks ergens anders binnen Amerika of Canada georganiseerd.
Naar schatting waren er rond de 300 deelnemers, waarvan het merendeel afkomstig van Amerikaanse en Canadese Liberal Arts Colleges. De uitgebreid wereldlijke inbreng kwam van deelnemers uit China (Hongkong), de Golfstaten en Europa (hoofdzakelijk Spanje, Engeland, Duitsland en Nederland). Binnen de conferentie staat Core Text Reading & Teaching centraal, waarbij core texts in heel algemene zin kunnen omschreven als boeken en tekstbronnen met een hoge cultuurhistorische waarde. Er zijn Liberal Arts Colleges die werken met een canon van core texts, of Great Books. Sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn er talloze, soms zeer verhitte discussies over welke teksten en great books er dan in die canon passen, waarom wel en waarom niet.
Daar gaat deze conferentie gelukkig niet over.
Waar wel over?
Over de inhoud van core teksten en hun zeer gevarieerde betekenis voor de persoonlijke, professionele, maatschappelijke actualiteit. Die betekenis komt eruit naar voren door er binnen het onderwijs op allerlei verschillende manieren mee te werken.
De structuur van de conferentie is als volgt: gebruik van power point en andere av-middelen is volgens ongeschreven wet not done, tenzij illustratief beeldmateriaal wenselijk is. Elk dagdeel wordt gestart met een centrale keynote. Vervolgens wordt in kleine groepjes uiteengegaan in thematische sessies naar keuze. Overkoepelende sessie-thema's zijn bijvoorbeeld: "Uithouden in ongemak", "Het belang van diversiteit", "Gevangenschap", "Het onbewuste", "Boeddhistische core teksten", "Core teksten van de islam", "Plato over de liefde", etc.
Tijdens elke sessie bespreken drie of vier personen (studenten en (oud-) docenten) een paper. Dat duurt dat ongeveer 20 minuten per persoon. De papers zelf hebben teasing en tempting titels als: "Botany, Sex, and Politics: Erasmus & Darwin's Loves of the Plants"; "Aristotle and Heidegger on the Transformative Power of Art"; "Long Lives with Nothing To Do: the Future of Humanity in a Technological Age"; "Breaking Bad among the Tragedies"; "Sappho versus Plato: The Necessity of a Lady Poet's Voice"; "Belonging to Oneself - Montaigne on the art of autonomy"; "What does al-Ghazali (c.1056-1111) Tell Us About the Goals of University Education?" etc.
Iedereen is stil en luistert erg geconcentreerd, krabbelt soms wat op. Dan na die bijna anderhalf uur luisteren is er nog anderhalf uur over om met elkaar in gesprek te gaan. Dit is een gesprek tussen alle aanwezigen. In het gesprek kun je ingaan op opvallende dingen die zijn gezegd tijdens de presentaties, een vraag die in je opkwam. Dat kan ook iets heel persoonlijks vraag dat je wilt voorleggen. Er is uitgebreid ruimte voor trage vragen. In zo'n gezelschap kun je met elkaar de diepte in. Er zijn sessies waar je van 't begin tot 't einde met rode oortjes van geboeidheid in zit. De tijd staat er stil.
Iko en Hanke presenteerden een paper over de core text Émile où l'Éducation (uit 1762) van Jean-Jacques Rousseau. Rousseau wilde eigenlijk geen boek over opvoeding/onderwijs schrijven (NB Rousseau is uniek in zijn tijd in dat hij het kind kind laat zijn, en niet een volwassene in miniformaat), maar een traktaat over hoe alle goede kwaliteiten door de mens teniet worden gedaan door zijn verderfelijke socialisatie: “Tout est bien sortant des mains de l’Auteur des choses, tout dégénère entre les mains de l’homme” [God maakt alle dingen goed; de mens bemoeit zich ermee en dan worden ze tot kwaad] (Rousseau, Émile, boek I, p.1).
Hoe kan een kind hieraan ontsnappen? Door geheel weg te blijven uit die socialisatie en op te groeien in zijn natuurlijke staat. Dat wil zeggen: het kind onderwijzen in een natuurlijke habitat, waarbij het op alle mogelijke manieren wordt gestimuleerd om zijn lichaam, zijn zintuigen in te zetten om zoveel mogelijk te leren.
Combinaties van kunstvormen
We bezochten ook een interessante sessie rond het thema Core Texts & (Visual) Arts. Daarin kwam het volgende aan bod:
* "The visual arts in liberal education: power, grief, beauty." Dit ging over de nauwe samenwerking tussen Boston University's core text programme en het Museum of Fine Arts in Boston. Deep reading van fragmenten of hoofdstukken uit bijvoorbeeld het Gilgamesh epos, Genesis, de Ilias wordt gecombineerd met performances (spelen, vertellen), taal en beeld. Constante uitwisseling tussen tekst, beeldende kunst, drama, vertelvormen, etc. vindt plaats om gevoel, inzicht en doorleefde ervaring op te doen met machtsrelaties, embodiment, betekenissen, sociale transformaties, emoties, etc. De studenten doen dit bijvoorbeeld aan de hand van opdrachten als:
How do you know who is who at the image? Compare sculpture X with seal Y. What is the artist doing with the story? What did he change? Can you discern narrative moments? Unpack the sophisticated layers of meaning and understanding. Which gestures do you see? Make a performance on basis of the gestures you see.
* De paper "Working with self-portraits - an alternate history of consciousness" ging over waarneming, over het bewustzijn, en over de vraag: wat kun je zien van the Mind in zelfportretten? Na de uitvinding van de microscoop kwam het vraagstuk: the mind kunnen we niet zien onder de microscoop, misschien bestaat 'ie helemaal niet?
* “Only connect” ging over uitwisselingen tussen allerlei gedichten en allerlei kunstvormen. Bijvoorbeeld Emily Dickinson's Dust is the only secret in aanraking met schilderkunst, film, foto's, theater. Studenten leren de weg in musea, keren weer terug naar het museum voor nader onderzoek, checken, nieuwe ideeen uitproberen, leren scherp waarnemen, leren (inter)culturele invloeden herkennen, leren samenwerken aan interdisciplinaire opdrachten, en leren zichzelf beter kennen: wat is je eigen geschiedenis? je culturele achtergrond? wat is de invloed daarvan op de manier waarop je waarneemt? waarop je interpreteert? welke betekenis je toekent?
How can you put a visual piece into a conversation? Welke lagen onderscheid je? Hoe diep kun je gaan? Studenten leren slow-looking.
Uitgangspunt is steeds: laat studenten kunst maken en opvoeren, voordat je hen een kunstzinnig vocabulaire leert!
Andere uitgangspunten:interdisciplinary; academic writing; learning in context; layers of meaning; extracting what is in students, not just answering the question. Altijd in dialoog tussen docent en student. Het plezier en verlangen (desire) om samen het nieuwe, onbekende te leren kennen staat centraal bij beiden.
Dit lijkt vrij simpel. Maar probeert 't eens: op zo'n speelse en vloeibare manier werken met studenten met core texts en andere kunstvormen tegelijk! Veel plezier!
Ben je benieuwd geworden naar Core Texts Reading & Teaching?
Op 11 en 12 september 2015 vindt in Amsterdam de eerste Europese Core Texts Conference plaats! De deadline voor het indienen van een paper proposal is verstreken, maar tot eind mei kan dit nog wel ertussen gemoffeld. Deelname als toehoorder is ook ontzettend leuk, geef je op! Deelname is gratis.
En volgend jaar voorjaar (ongetwijfeld in april) is de 22e ACTC conference in Atlanta, VS.