We noemen het een scenario. Met een scenario moet je namelijk zelf nog iets doen. Het is geen in beton gegoten stappenplan, het is een uitgangspunt voor een werkwijze, een halfproduct. Ons scenario noemen we: Scenario van het gewone. Het bevat de volgende fases: Eerst de proloog: jezelf ontvankelijk maken en daarna vijf scenes: 1) als een schaduw, 2) vragen stellen, 3) wat wil gemaakt worden? 4) schrijvend denken, 5) het samen spreken.
Scenario van het gewone
proloog: jezelf ontvankelijk maken
Je loopt over de stoep. Je bent er bijna, bijna bij de ander. Jullie hebben afgesproken dat je vandaag op bezoek zal gaan in de praktijk van de ander. Je bent misschien wat zenuwachtig. Het is ook niet niks, voor jullie allebei niet. Neem even een kort moment, nu, hier op de stoep, vlak voor de deur. Sluit even je ogen, haal diep adem. Probeer je hoofd en lichaam leeg te maken, zodat er ruimte ontstaat om je te verwonderen en verbazen, om open te kijken. Ruimte om je te laten raken. Een bijzonder moment is aanstaande. Goed. Je opent je ogen en belt aan.
scene 1 Als een schaduw
Er staat een stoel in de hoek. Daar ga je zitten. Klaar om te ontvangen in stilte, zonder oordeel – observeer, luister, voel. Het begint…
Wat zie je gebeuren? Welke scènes spelen zich voor je ogen af? Wat voel je? Welke lichamelijke reactie merk je bij jezelf op? Van welke eventuele doelen word je je bewust? Je kunt al je gevoelens, gedachten en associaties beschrijven. Blijf uit de analyse en interpretatie. De opzet van een Field Note kan behulpzaam zijn.
www.musework.nl/field-note
scene 2 Vragen stellen
Het is voorbij. Je staat op van je stoel, Je hoofd en lijf zitten vol ervaringen, associaties en gedachten. Je gaat samen met de ander even zitten, met een glas water of een kop koffie. Wat is er nou zojuist gebeurd? En waarom? Je stelt onderzoekende vragen aan de ander, niet sturend, maar nieuwsgierig als een kind. Vragen over dat wat zo gewoon is, zo normaal om te doen.
scene 3 Wat wil gemaakt worden?
Je gaat terug naar huis, met een hoofd en een schrift vol. Het stroomt allemaal door je heen. Het heeft van alles opgeroepen: beelden, metaforen, associaties. Als je daar iets mee zou maken, wat zou je dan maken? Wat wil nu gemaakt worden? En in welke vorm? Is het een verhaal, gedicht, muziekstuk, tekening, beeld?
Dat wat je maakt ga je teruggeven. Het is een andere manier van spreken met de ander, via het werk dat je gemaakt hebt. Er ontstaat balans in het ontvangen en teruggeven.
scene 4 Schrijvend denken
Je zit aan tafel. Je denkt na. Over wat je gezien hebt en wat je gemaakt hebt. Wat heeft dit met jou gedaan? Wat houdt je bezig? Wat heb je geleerd? Over jezelf en over de ander, over het werk. Tot wat voor inzichten ben je gekomen? Je hebt allerlei gedachten en vragen. Misschien is dit een goed moment om deze op te schrijven of via een mail naar de ander te versturen. Een tienpunts-reflectie kan je mogelijk van dienst zijn. www.musework.nl/10-puntsreflectie
scene 5 Het samen spreken
Jullie ontmoeten elkaar weer. Het is een warm en intens weerzien! Bij jullie beiden heeft de eerste ontmoeting nagesudderd. De ander is zich ook bewust geworden van aantal zaken. De ander legt dit op tafel. Jij geeft terug wat je gedacht en geschreven hebt. Je geeft terug wat je gemaakt hebt. Met het teruggeven ontstaat gelijkwaardigheid. Vanuit die gelijkwaardigheid en de goed gevulde tafel gaan jullie met elkaar in gesprek. Van mens tot mens. Over het werk.
(Natuurlijk kan het samen spreken ook een andere vorm hebben: een briefwisseling, mailcontact, een gesprek via FaceTime of Skype.)
Ontwikkeld voor en in samenwerking met Vera Meewis, specialist Onderzoek LKCA.
door Rick Steggerda en Carolien Oostveen
