De Woodgate-bomen in de panelen van het immense schilderij van David Hockney zijn kleurrijk maar zullen nooit veranderen. De kleuren aan hun voeten zullen geen ander seizoen kennen. Het pad uitnodigend, maar niet begaanbaar en leidt ons niet naar andere oorden. 

Sommige van deze uitspraken zouden kunnen gelden voor wat ik opschrijf over hoe het muzische doorwerkt op mij als persoon en professional, op mijn repertoire, mijn context, mijn handelingsinterventies en onderzoek ernaar en het publiek maken van wat ik daarin ontdek. Ik hoop zo kleurrijk mogelijk te zijn. Te impliceren wat er veranderlijk is. En juist uit te nodigen tot het gaan van paden richting nieuwe oorden.

Doorwerking op mij als persoon sinds 2018

Grondbeelden

Op een snijplank leg ik vier grondbeelden die zich hebben uitgediept dankzij muzisch werken en onderzoeken.

Grondbeeld 1: mens als oercel in de omgeving; centrerend, toenaderend, afstotend, tot zich toelatend, verdurend, uitstotend, duwend, duikend, jagend, vluchtend...

Wat er al was... Ooit beoefende ik Aikido. Centreren en vanuit een soepele balans een ander ontvangen en geleiden richting de vloer vormt het hart van elke techniek en oefening. Vanuit ontvankelijkheid agressie ombuigen naar rust. De haptonomie fascineerde mij daarna. Voor dit grondbeeld draagt dat vooral aan: de oerbeweging erop af of ergens vandaan; voelen als een vorm van bewegen, nabij zijn; presentie, jezelf present stellen.

Wat zich verrijkte en verdiepte... Het in de werkplaats afgelopen jaren oefenen van de Critical Respons Proces en het laten verschijnen van de ander allereerst en die te bezingen zoals de muzen doen, gaf mij een context en nieuwe zetjes om wat er al was sterker te doen gelden in mijn persoonlijk en professioneel handelen. Harry Kunneman reikte een prachtige metafoor aan van het membraan. Opeens kan ik woorden als 'ontvankelijkheid', 'verduren' en 'resoneren' verbinden met gevoelservaringen uit de Aikido en haptonomie. Onlangs kwamen we als kring Onderwijsinnovatie bij ons onderzoek op het beeld van de parel in de oester. Hierin ontluiken beelden als weke delen, schaal, exoskelet en endoskelet.

Grondbeeld 2: groei, ontwikkeling en ontluiken door ingrediënten en kwaliteit van de bodem; het ecosysteem voor leren en ontplooien; hoe context kan voeden...

Wat er al was... Een liefde voor natuur en fascinatie voor wat groeit in samenhang met elkaar. Ook beschavingen van weleer, Mesopotamisch, Minoïsch, Myceens, Chinees, Carthaags, Romeins, Arabisch, Byzantijns, Carolingisch, Hanseatisch, Japan in 250 jaar lockdown, Italiaanse stadstaten en de Nederlanden... Als een beschaving een tijdje standhoudt dan moeten daar voedende elementen in zitten. Tirannie en uitbuiting op grote schaal redden het niet al te lang, alleen op kleine schaal of op subtiele manieren mensen marginaliseren is moeilijk om ons als mensheid van te ontdoen. Onderwijs is voor mij een kruispunt van subtiele uitbuiting en marginalisatie enerzijds, en ontwikkelpotentieel vrijspelen met elkaar anderzijds: er staat wat op het spel!

Wat zich verrijkte en verdiepte... Afdalen en optrekken in de 'U' door te vertellen, maken en spelen. Als homo narrans verschijnen door te verbinden met bronnen en hiertoe een uitnodiging voelen in de muzische werkplaats. Het gaat niet om bewijsvoering, maar allereerst om opvoering van wat er resoneert en wat kan voeden. Als homo ludens verschijnen door op te gaan in spel; theatrale dialoog, precieze roluitvoering bij oefeningen. De exactheid en vertraging nastreven enerzijds en anderzijds 'erop los spelen' vanuit spontaniteit spreken een heel scala aan vermogens aan. Tot slot verschijnen als homo faber door te maken; muziek, tekeningen, gedichten, redevoeringen, prototypes en geïmproviseerde installaties... door mijn handen uit te strekken naar de talige, sonore en materiële wereld, eigen ik mij ook een plek toe. Dan ben ik er helemaal. Dan ontvang ik meer en kan ik meer teruggeven.

Grondbeeld 3: de retraîte, de afzondering en afstand tot de wereld en zoeken naar het Hogere; kluizenaar, pelgrim, monnik, yogi, asceet, wijze, zonderling, de waanzinnige.

Wat er al was... Op de grens van allerlei (sub)culturen staan: Moluks & Nederlands, afstammen van protestanste voorgangers en 'rode' stukadoors, innovatie & status quo, muzikant en academisch... Het zorgt voor continu bewustzijn van wie ik wanneer ben. Hoe het ook anders kan. Raak makkelijk geïnspireerd door de Woestijnvaders en Ierse monniken uit vroege Christendom, het verhaal van Siddharta Guatama die onder de boddhiboom ging zitten. Door Sun Pu-erh de vrouw die de Tao zocht en zichzelf verminkte en zich voordeed als waanzinnige om met rust gelaten te worden. Mijn naamgenoot en naamgever van mijn geboortedag St. Patrick die tegen heug en meug besloot Ierland te kerstenen. Reizende geleerden als Aristoteles die te progressief voor Athene wordt, Alexander de Grote intellectueel vormt en nieuwsgierig was naar alles wat de wereld te bieden had. Ibn Khaldun die de totale Arabische wereld bereisde en dieper nadacht over wat hij zag in al die volkeren. Cassandra van Troje die profetische krachten had maar nooit geloofd zou worden, maar ook Jeanne d’Arc die startte als roepende in de woestijn, het Franse volk hoop gaf, werd verketterd, verbrand en na haar dood gerehabiliteerd.

Wat zich verrijkte en verdiepte... 'Muzisch onderzoeken', de woorden roepen spanning op. De muzen onderzoeken op hun manier, als collectief, bezingend en er iets van makend, harten rakend en met een zekere ijlheid. Dat rekt het beeld van de solitaire laborant als archetype voor onderzoeker behoorlijk op. Dat oprekken duurt al meer dan 2 jaar en nóg schiet ik af en toe in wat ik noem 'de academische kramp'. Barts boek en publicaties zijn mijn ankers geworden om uit die krampt te komen. Daans manier van vertragen op wat onderzoeken is, speelt voor mij een veel breder palet vrij over vormen van gegevens en kennis, soorten vragen, soorten manieren van gegevens verzamelen en wijzen van delen van bevindingen. Afstand nemen tot de dingen hoeft steeds minder ten koste te gaan van de verbinding ermee. Heel dichtbij het geleefde leven blijven en dan vertragen, roept nog meer rijkheid in wat er te ervaren valt op.

Grondbeeld 4: De derde ruimte, dat wat tussen het bekende ligt, in de overgang van de ene rol naar de andere, waar het Andere kan verschijnen en waar de energie om te bezingen en de uitnodiging tot andere manieren van kijken zich manifesteert...

Wat er al was... Mezelf kunnen verliezen in musiceren en componeren of produceren van muziek of film. De ervaring van deel jammen met andere muzikanten. De ervaring van samen brainstormen en iets creëren wat je niet kon vermoeden tevoren. Synchroniciteit ervaren. Spontaan schertsen en spelen met karikaturen en typetjes om een gesprek te verlevendigen en zaken gezegd te krijgen die zich maar moeilijk laten uitdrukken in dagelijkse conversaties. Een sterk instinct voor wanneer een collectief zich harmonieus beweegt of consequent mensen en kwesties marginaliseert of zelfs wegdrukt. Een fascinatie voor het esoterische en paden van zelfrealisatie. Daarnaast het spoor volgen van 'Theory U' door met open geest, open hart en open wil present te zijn en te laten dagen wat wil verschijnen.

Wat zich verdiepte en verrijkte... Meerstemmigheid door te werken met mensen uit andere sectoren die mij confronteren met een ander repertoire en nadruk op andere waarden. Meerstemmigheid ook door te werken met kunstenaars die tegenover mijn impuls om bijeen te brengen en gedeeld te maken, hun impuls zetten tot variatie en anders zijn. Door in de vertraging en variatie van muzische werkvormen rondom één thema of vraag te bewegen, worden concepten levende ervaringen, worden woorden schatkamers. Door mezelf over te geven aan de vorm en het moment ontstaat er een veld waarin van alles kan verschijnen. Daar beweeg je eerst in mee. Later kan je hier uit oogsten.

.....WERK IN UITVOERING....