Hoofdstuk 4: Stilte

(4 minuten). Over het gesprek zonder woorden. Over de voorstelling 'ik mag zo graag eenvoudig stil' (1982) van Jim van der Woude. Over de compositie 4'33" van John Cage waarin de musicus niet speelt waarvan het eerste deel wordt uitgevoerd in de slotrede.

Peter zegt: hoofdstuk 4 stilte  

Er is een verhaal rondom een gesprek zonder woorden dat vertelt over de Inuït, de oorspronkelijke bewoners van Alaska, die zich op weg begeven voor de gezamenlijke jaarvergadering. Dat is een lange reis vol ontberingen, door sneeuw en ijs. Eenmaal aangekomen zet iedereen zich in een kring en wordt er een aantal uren gezwegen, elkaar beurtelings aankijkend. Dat gebeurt niet als opmaat tót de jaarvergadering, nee, het ís de jaarvergadering. Bijeen zijn en elkaar in de ogen kijken is precies de afstemming en het overleg dat er nodig is. Dat is ook de cipher. Daarna volgen gezelligheid, begroetingen en informeel samenzijn. In les 30 leer je meer over dit gesprek zonder woorden, en hoe je dit zelf kan toepassen.

Bart leest:

Ik mag zo graag eenvoudig stil is de titel van een voorstelling uit 1982 van de in 2023 overleden speler en acrobaat Jim van der Woude. Het gaat daarin over het naderende einde van de wereld en een gestoorde acteur die speelt met een kruisraket. ‘Ik mag zo graag eenvoudig stil’ is een zin die mij altijd nabij is. In de hectiek… In de kakafonie… In angstige momenten… In een teveel aan opstandigheid… In ‘met een mond vol tanden staan’… In de context van oorlog en onzekerheid… ‘Want mijn hoofie is moe en zo verward’ komt er in het lied nog achteraan. Wat kan ik doen met dat verlangen naar eenvoudig stil met een soms verward vol hoofd?

Het is 1952. John Cage schrijft een stuk waarin de musicus de aanwijzing krijgt om niet te spelen. Genoemd naar de lengte van de stilte die klinkt heet het beroemd geworden stuk 4 minuten en 33 seconden: 4’33”. Het bestaat ook nog eens uit drie delen, maar omdat de speler niets doet, merkt het publiek dat niet. Ik wil nu het eerste deel uitvoeren:

Bart naar cello: en speelt deel 1 van 4.33

Peter en Anouk: komen op na ongeveer 1 minuut en doen de Theatrale dialoog. Een tweede koppel komt op, een derde, een vierde en een vijfde. Dan na anderhalve minuut gaat iedereen weer in stilte zitten en rond Bart zijn vertolking van 4’33” af.    

Reacties