HET GESPREK ALS THEATER

BART VAN ROSMALEN

Tarkan Köroğlu
(Italic zinnen zijn mijn opmerkingen)

1
PAAR CITATEN VANUIT TEKST

(CONFLICTEN, ASSOCIATIES, VRAAGTEKENS)

Het gesprek als opvoering
Naar het einde toe ontstaan, vaak plotseling, nieuwe verbindingen en komt een gedeeld inzicht naar voren dat er eerder nog niet was. Dat laat zich in dramatische termen duiden als wending en catharsis.

Catharsis hier vind ik verwaarend in zijn “purificatie” context.

Reflectie vanuit ‘vertellen’
En altijd vinden de stemmen elkaar niet alleen op inhoud maar ook in klinkende gemeenschappelijkheid.

Is de wens om te communiceren bij voorbaat aanwezig? Altijd?

De contemplatieve dialoog
Vaak is het bovendien zo dat in een groepje lezers degenen die het meeste weten, of denken te weten, of waarvan de anderen denken dat die het wel zullen weten automatisch de boventoon voeren.

Door het ownership van de tekst min of meer random over de deelnemers te verdelen wordt de gewone gang van zaken doorbroken.

De rol van identificatie in theater.

De contemplatieve dialoog wordt gekenmerkt door scherpte en precisie in de formuleringen, diepgang en rijkdom aan inzichten en rust en evenwicht in het gezelschap. Iedereen verkeert in dezelfde positie. Elke leeservaring van pril tot geschoold vindt zijn plaats en draagt bij.

Is de betrokkenen van het gesprek altijd op gelijk niveau? Moet dat? Werkt dat?

De verandering in de toeschouwer
Optreden was voor mij eenrichtingverkeer, met mij als zender en het publiek als ontvanger.

Grotowski: Niet voor maar door het publiek spelen!

Theatrale dialoog
Soms lijkt de theatrale dialoog zelfs makkelijker dan een gewoon gesprek.

Waarom? Wat is theatraal volgens BvR?

Het gesprek als theater maakt duidelijk dat de muzische werking van de opvoering niet is voorbehouden aan kunstenaars en expressievelingen.

De zeggingskracht, de public value, wordt door de theatraliteit van de opvoering groter en verstrekkender.

De theatraliteit botst en uitdaagt met de realiteit. Niet alleen spiegelt het. In het omgaan met de realiteit (qua vorm en ook inhoud) zie ik een essentieel verschil tussen “het gesprek als theater” en theater zelf. Ik vind de woorden theatraal en theatraliteit in dit tekst daarom verwarrend. Want die woorden verwijzen alleen paar onderdelen van theater en niet het theater zelf.

2.
a
HET GEKOZEN CITAAT

Theatrale gespreksvormen persen de deelnemers niet in de mal waarin alle neuzen dezelfde kant op staan maar geeft ruimte aan en erkent het bestaan van meerstemmigheid.

Deze zin raakt me aan. Niet alleen dat ik mee eens ben maar ook hanteer ik het in mijn projecten. Ik wil een besef creëren dat individu vrij is, vrij om haar eigen idee te ontwikkelen, te kiezen en dan te handelen. Deze vrijheid is eigenlijk een zware verantwoordelijkheid. Want deze besef laat ons zien dat er veel denkwijzen, keuzen en doelen zijn. Kiezen is moeilijk. Wat nog moeilijker is om de verantwoordelijkheid van de keus te dragen.

2.
b
MIJN VRAAGSTUK TIJDENS DE THINK TANK SESSIE

Wat is de drijfveer van de communicatie, de ratio of de emotie?

3.
BRONNEN
a
Harold Pinter denies man’s inability to communicate with his fellows. Instead he thinks that there is a deliberate evasion of communication.

b
“Ruth- My lips move. Why don’t you restrict…your observations to that? Perhaps the fact that they move is more significant…than the words which come through them. You must bear that…possibility…in mind.”
The Homecoming – Harold Pinter

c
ps
http://www.samuel-beckett.net/AbsurdEsslin.html

Harold Pinter, whose uncanny accuracy in the reproduction of real conversation among English people has earned him the reputation of having a tape-recorder built into his memory, reveals that the bulk of everyday conversation is largely devoid of logic and sense, is in fact nonsensical. It is at this point that the Theatre of the Absurd can actually coincide with the highest degree of realism. For if the real conversation of human beings is in fact absurd and nonsensical, then it is the well-made play with its polished logical dialogue that is unrealistic, while the absurdist play may well be a tape-recorded reproduction of reality. Or, in a world that has become absurd, the Theatre of the Absurd is the most realistic comment on, the most accurate reproduction of, reality.