Het meesterschap van Maurizio Andolfi
Afgelopen november was hij voor een tweedaagse masterclass bij de hogeschool Ede, op verzoek van de Rotterdamse kring. Gelukkig was ik er bij en mocht ik ook met hem in gesprek over zijn werk. "I work through children with families" zei Andolfi en "I never want to steal children." Hij werkt tijdens de dagen ook met twee gezinnen. Wij volgen hem via een scherm dat verbonden is met de belendende kamer waarin een vader en moeder plaats nemen met hun twee adoptief kinderen en de hulpverlener van de volwassen dochter. De vrouw van 27 heeft veel klachten rond depressie en moeheid. Zij wordt vergezeld door haar verstandelijk beperkte adoptiebroer. De andere adoptief zus woont momenteel op Curaçao.
Interessant is de aankleding en stilering van de ruimte vlak voordat het gezin binnen komt. Eerst wordt het genogram gemaakt en opgehangen, door Andolfi 'a map of the family' genoemd. Op zijn verzoek wordt naarstig gezocht naar een wereldkaart, uiteindelijk wordt een globe gevonden die op een geïmproviseerd tafeltje in het midden wordt gezet. De kinderen zijn alle drie geboren in Taiwan, een klein stipje op de globe dat uiteindelijk door de kinderen wordt gevonden. De oudste adoptief dochter heeft een paar jaar geleden ook haar moeder bezocht.
Dan de stoelen in een kring, de ouders en eerst daartussen hun kind, daarna beide kinderen aan hun linker zij en de hulpverlener rechts, Andolfi zit tegenover hen. Hij speelt met de globe, de posities en de stoelen in deze familiedans. Mooi is ook dat hij tijdens sessies met families graag een speeltje in zijn hand heeft dat hem eraan herinnert flexibel te blijven. Eerder die dag heeft hij ons getrakteerd op een apparaatje dat bij een druk op de knop keihard 'no' roept, maar er blijkt steeds in dat 'nee' ruimte te zitten als je met de weerstand meegeeft en meebeweegt. Andolfi is eigenlijk ook een danser. Hij daagt de jonge vrouw uit en laat haar zien dat zij de koningin van het gezin is en dat zij in de strijd met haar adoptief zus wel degelijk veel kracht en vuur aan de dag legt. Ook spreken ze over Taiwan en zo komt dat verloren deel van haar in de kamer en mag het zich als identiteit gaan ontplooien. Uiteindelijk nodigt hij de jonge vrouw uit om naast hem te komen zitten en wordt zij zijn co-therapeut. Het gaat in deze sessie over losmaken en opnieuw verbinden zodat kinderen en jongeren ruimte krijgen om te groeien en het vastlopen in beweging komt en daardoor plaats kan maken voor nieuwe en gezondere familiebanden. Ruimte schept ruimte, ook voor identiteitsontwikkeling en nieuwe verbondenheid. Ontwrichting kan veranderen in relationele en familiale groei.
Geprikkeld is hij na de sessies met de gezinnen door onze vragen van buitenaf als publiek, hij heeft liever commentaar of een reflectie en spoort ons vooral aan om meer van binnenuit onze vraag te stellen, 'to be more inside the question'. Toch stel ik de belangrijke vraag hoe om te gaan met het geweld in families, hij trekt zijn telefoon uit een tas en zegt, 'come with me to Castillon', 'I meet there three families with violence'. Ik begrijp het: show, don't tell. Over een ervaring praten is nog niet ervaren. Mijn hart bonst en ik vraag hem na afloop 'when are you going?', spelend met de gedachte. Zijn antwoord is, 'tomorrow'. Mijn stage moet dus nog even wachten, maar Andolfi heeft zeker het vuurtje opgestookt.
1. hij komt dichtbij, is aanwezig, present: voelt hun pijn, hun onderwerpen en blokkades zowel tussen paren als ouders en kinderen
2. hij betreedt die ruimte, gaat naar binnen en weer naar buiten en laat iedereen in elkaars schoenen stappen
3. hij geeft verlies, verdriet en pijn een stem en helpt families de kloof en dynamiek beter te begrijpen waardoor er ruimte ontstaat om opnieuw te verbinden.
Bijzonder zijn ook de contacten die ik die dag met deelnemers maak. Andolfi's verdiepende werk maakt ook ons meer present.
Robin Stemerding
Je neemt ons via Andolfi mee in een ervaring van hoopvol zoeken waar een eerdere gegeven situatie ons gepresenteerd wordt als uitzichtloos. Andolfi zoekt, maakt speelruimte en beweegt, vindt terug, herstelt, mooi!