Leerboeken

Er is een aantal leerboeken - zoals ik ze maar noem - dat indruk heeft gemaakt. Die me in onderzoekende houding hebben gebracht. Ik zet ze op een rij, met enkele voetnoten erbij.

De weg van de mens – Martin Buber

Dit is een mooi en fijnzinnig boekje van Martin Buber.

Hij was filosoof, diep religieus en een van de joden die al voor 1948 waarschuwden dat de stichting van de staat Israel de joden geen vrede zou brengen. Hij had liever vrede tussen joden en Arabieren, dan een nationale staat, en vond dat met het zionistische nationalisme het wezenlijke van het judaisme werd aangetast. In 1947 hield hij bij de Woodbrookers in Bentveld een lezing, die de basis vormde van dit boekje.

Het is ook prachtig uitgegeven met een van de beroemde prenten van Hendrik Werkman op het omslag. Werkman werd twee dagen voor het eind van de oorlog opgepakt en doodgeschoten. De prent heet De roep van de aarde.

In den beginne is de relatie, alle werkelijk leven is ontmoeting

...is een lijfspreuk van me. De zin leeft sinds de oprichting van Raakvlak, een maatschap dat ik in 2007 oprichtte.

‘Men moet zichzelf vergeten en de wereld gedenken, daar waar men staat’

Buber gaat uit van de Chassidische traditie, en geeft daarmee een aanzet voor een houding van geestelijk verzet: Bij zichzelf beginnen, maar niet bij zichzelf eindigen; van zichzelf uitgaan maar niet naar zichzelf toe streven: zichzelf zijn, maar niet met zichzelf bezig zijn.

Buber geeft ons een levenshouding, een opdracht mee, die een oude controverse overstijgt: de mensen die zich politiek engageren, meningen hebben, maar verzuimen om te bekijken wat hun eigen motieven daarbij zijn, of die zuiver en helder zijn, die vergeten dat zij zelf het middel zijn om verandering door te voeren. En aan de andere kant de mensen die veel doen aan zelfontplooiing, aan bezinning, maar daarbij vergeten dat ze een deel uitmaken van de wereld, dat ze verantwoordelijk zijn.

Iedere ziel zal zichzelf bewust moeten worden, zichzelf louteren, maar niet om der wille van zichzelf, noch om het aardse geluk, en ook niet om der wille van de hemelse zaligheid, zegt Buber. Maar ter wille van Gods werk in de wereld.

Men moet zichzelf vergeten en de wereld gedenken. Daar waar men staat.


Ik bent o.k., jij bent o.k. – Thomas Harris

Hoe je op een volwassen manier met je medemens kunt omgaan

In de bestseller 'Ik ben o.k. Jij bent o.k.' laat psychiater Thomas Harris zien hoe de mens werkelijk vrij kan worden en op volwassen manier met zijn medemens kan omgaan. Harris maakt begrijpelijk waarom wij handelen zoals we doen, waarom wij altijd op een bepaalde wijze reageren en wat nu eigenlijk de basis is van ons gedrag. Daarnaast bevat 'Ik ben o.k. Jij bent o.k.' praktische aanwijzingen voor problemen in huwelijk, relatie en opvoeding, voor vraagstukken op religieus terrein en voor conflicten in de samenleving.

Ik kwam met het werk in aanraking door het systemische werk dat ik ervaar via Chris Stegeman, die wekelijks opstellingen doet en inloopavonden heeft.

Gert Biesta – Door kunst onderwezen willen worden

Gert Biesta presenteert in dit boek een nieuwe benadering van hedendaagse kunsteducatie door te laten zien welke unieke mogelijkheden de kunsten bieden om in dialoog te zijn met de omringende wereld. Deze benadering van kunsteducatie gaat uit van onderwijzen als een proces van tonen, waarbij de docent aan de leerling laat zien wat er in de wereld goed, belangrijk of betekenisvol kan zijn om aandacht aan te besteden. Aan de hand van de ‘Aktion’ uit 1965 van Joseph Beuys.

Ook de passage die Heleen Bouwmans al eens aanstipte, deed mij verstommen.
Pagina 114 'De ontmoeting met het onbekende die we niet kunnen voorzien en niet kunnen construeren, zijn allemaal verbonden met onze 'doorlaatbaarheid', ons vermogen om aangedaan te worden - wat ook betekent dat dit aangedaan worden voorafgaat aan onze cognitie en die cognitie zelfs mogelijk maakt.

 

 

 

Reacties