Eigenlijk zouden we op werk een nieuw sociaal contract moeten hebben dat het uiteenvallen van de samenleving tegengaat. De structuren en systemen die nu in ons werk zitten zijn niet bepaald gericht op dat samenleven. In de basis is het werk gericht op winst, output of productie, niet op het vormgeven van een gemeenschap, zorg voor elkaar en de wereld. En dat is problematisch, want werk ís samenleven. We brengen er een groot deel van ons leven door, maar hoe dat leven eruit ziet laten we over aan de dominante systemen. Het is natuurlijk ook verleidelijk om daarin een eigen eilandje te creëren, de systemen te ontkennen en je terug te trekken in een veilige bubbel. Dat moet je zien te voorkomen. Muzisch werk omvat het ontwikkelen van concrete manieren om draagvlak, samenwerking en samenleving ín en vanuit het werk te versterken. Het gaat niet om kant en klare recepten; al doende ontwikkel je met je collega’s je eigen vormen en variaties van samenleven en samenwerken.

Hoe wil jij met jouw collega’s werken aan een samenwerking die ook en goed gezelschap vormt?

Bart: Eigenlijk zouden we op werk een nieuw sociaal contract moeten hebben dat het uiteenvallen van de samenleving tegengaat. Ik vind dat er een quotum moet komen: Als jij en ik vinden dat we aan de samenleving moeten bouwen, dan gaan we 20 procent van onze werktijd in investeren in het ontwikkelen van een nieuw sociaal contract.

Ilse: Ja de structuren en systemen die nu in ons werk zitten zijn inderdaad niet bepaald gericht op dat samenleven. In de basis is het werk gericht op geld verdienen, output of productie, niet op het vormgegeven van een gemeenschap.

Bart: Inderdaad en we verzetten een bult goed werk, maar ik zie het draagvlak en ons gezelschap verzwakken. De kerken zijn nog 10 jaar open en dan worden ze allemaal omgebouwd tot springkussenhallen en klimmuren. Daar komen buurthuizen voor in de plaats, maar hoeveel mensen gaan daar heen. En dan zit je nog wel op sport, maar dat doe je voor je eigen fitheid, niet per se om bij een club te horen. Stel we halen die gemeenschap in werk meer naar voren. Werk is in die zin ook een buurthuis, we komen er bijeen en brengen er een groot deel van ons leven door. Je moet je toch thuis voelen op werk?!

Ilse: Ik denk dat steeds meer organisaties die visie delen en het gemeenschapsvormende aspect van werk zien, maar het is nog wel vrij minimaal, het “hoort er ook bij”. Alsof we ons persoonlijke en gemeenschappelijke leven even uitschakelen wanneer we aan het werk zijn. Terwijl werk ís samenleven, we brengen er een groot deel van ons leven samen door en daar maken we geen bewuste keuzes in. De manieren waarop we samen zijn worden overgelaten aan de dominante systemen. Toch zijn er ook collega’s die zouden zeggen: ik hoef me niet thuis te voelen op mijn werk, op werk ben je aan het werk. Wie ben ik dan om te zeggen dat dat wel moet? 

Bart: Het is ook een vraag in welke mate we het persoonlijk moeten maken en hoe we dat samenleven op werk dan precies moeten vormgeven. Het is natuurlijk verleidelijk om op je werk die fijne bubbel te creëren, dat moet je zien te voorkomen. Maar werk is wel een plek waar we het gezelschap, het draagvlak en de samenwerking kunnen verstevigen. Muzisch werk omvat daarvoor concrete werkvormen om persoonlijk te maken, samen te maken, kennis te maken en publiek te maken. Van het meenemen van je hobby tot het werken in een cypher. Dat zijn geen kant en klare recepten; al doende ontwikkelen wij en iedereen die dat ook gaat doen vormen van samenleven en samenwerken verder. Niemand weet precies hoe we dit moeten doen, we razen maar door en ondertussen dondert de hele samenleving in elkaar. Daarom zeg ik 20 procent tijd om een goed gezelschap te leren vormen en samenwerking te versterken, als een soort belasting heffen, wederopbouw.