Dol op Hannah Arendt
Ik veronderstel dat als we willen vernieuwen/veranderen en innoveren in een organisatie, het begint bij de ruimte die we in onze gesprekken maken voor een 'echt' gesprek. Een gesprek waarin alles gezegd kan worden wat er toe doet. Een uitwisseling waarin we delen wat ons aan het hart gaat. Maar dat is niet vanzelfsprekend voor ons als professionals.
Handelen is - volgens filosoof Hannah Arendt - het unieke menselijke vermogen tot zich uitspreken en iets nieuws in gang zetten. We worden als mens blij van onderling gedachten uitwisselen, elkaar prikkelen en samen tot nieuwe gedachten komen. Dat vindt plaats in de interactie, in het spreken en handelen.
Zij deelt menselijke activiteiten in drie groepen in: ‘handelen’ (geeft 'zin') versus ‘arbeiden’ (=noodzaak) en ‘werken’ (=nut).
Zij spreekt over professioneel ‘handelen’ als activiteit in het publieke domein waar we onze unieke stem laten horen en waar geen routine is. In het ‘handelen’ worden we uitgedaagd om samen te creëren en nieuwe gedachten met elkaar te delen. Dat geeft zin en betekenis aan wat we doen. In het handelen onderzoeken we samen en ontdekken we. Daarin veranderen wij, komen we tot nieuwe gedachten en inzichten door de interactie met anderen.
Handelen kan niet in je eentje, arbeiden en werken wel. We voeden in het 'handelen' onze gedachten en ideeën en dat is de plek waar we onze innovatieve houding ten volste inzetten. In de uitwisseling met collega's dragen we bij aan vernieuwing en innoveren op de werkvloer. Daarom is het zo belangrijk om 'goede' gesprekken te (leren) voeren met elkaar.
Het is met name in vergaderingen dat we in het ‘werken’ blijven hangen. Dan blijft er tussen professionals veel onbesproken. Met hulp van het muzische is het mogelijk om in allerlei bijeenkomsten in het ‘handelen’, zoals Hannah Arendt dat ons aanreikt, te spelen/acteren.
Door subtiel te ont-regelen kan via het muzische routine in gespreksvoering worden bestreden. Kunst spreekt de verbeeldingskracht van professionals aan. Verbeeldingskracht zorgt ervoor dat we als professionals niet alleen onze feitenkennis bijdragen, maar juist de intelligentie in de andere hersenhelft aanzetten. Dat helpt ons om samen in het handelen terecht te komen.
Met hulp van kunstobjecten, kunstenaars, theatralisering, of muzische werkvormen kan er ruimte en beweging komen in een gesprekscultuur. In mijn studiejaar aan de HKU onderzocht ik dat in met name vergadersettings. Met dat ont-regelen via het muzische ga ik door in de organisaties waar ik nu werkzaam ben. Dat vind ik tof, maar ook heel uitdagend. Vaak twijfel ik aan mijn eigen makerschap; mijn innovatieve houding. En wat onthul ik als professional wel en wat niet?