Onderdeel van 'Onderzoek'

Uit de HKU onderzoeksnotitie Eigen|Zinnig concept 2018-2023:

Onderzoek en Maken

De artistieke praktijk, het creatieve proces, het maken, is een essentieel element in alle aspecten van HKU onderzoek: in de ontwikkeling van de onderzoeksvragen, de onderzoeksmethodes en in de uitkomsten van het onderzoek. Maken wordt hier gezien als een vorm van alternatieve kennisproductie. HKU stelt dan ook het onderzoek naar creatieve maakprocessen centraal.

Juist in het kunstvakonderwijs, waar makers in hun proces worden begeleid en opgeleid, bestaat een grote impliciete kennis over het maakproces. Het verhogen van kennis en bewustzijn van maakprocessen versnelt en verdiept het creatieve proces. Als kunsthogeschool bevinden we ons tegelijkertijd op het snijvlak van praktijkgericht onderzoek en een academisch discours van onderzoek in/naar/over de kunsten. Dit soort artistiek of ontwerpend onderzoek, dat altijd direct geïnformeerd wordt door en verweven is met de maakpraktijk, kent over de hele wereld veel verschillende uitwerkingen en beschreven methodologieën. ₁ 

_{1 Groot-Brittanië: practice as research, practice-led research; Australië: performative research, creative arts research; Canada: arts-based research en research-creation; Noord en Centraal Europa:artistic research.}

We bouwen in de uitwerking van deze lijn aan een werkplaats makerschap (werktitel). Reeds gerealiseerde pilotprojecten voor deze werkplaats waren een Makers3daagse 2018 op Buitenkunst en een driedaagse met de internationaal vermaarde Liz Lerman waarin we oktober 2018 op basis van meegebracht werk met 30 HKU-docenten werkten aan het Critical Respons Proces).

De ambitie met de onderzoeklijn makerschap binnen HKU is om:

- een bijdrage te leveren aan de implementatie van de HKU- onderzoeknotitie eigen|zinnig door het centrale begrip creatieve maakprocessen vanuit de praktijk van makerschap van docenten te agenderen.

- daarin de samenwerking te zoeken met collega- lectoraten en verschillende visies/ werkwijzes naast elkaar zichtbaar te maken. (palet). 

- makerschap van HKU- docenten meer zichtbaar naar voren te laten komen.Te experimenteren op het snijvlak van disciplines.    

Uitwerking daarvan door het uitzetten en hernieuwen van een permanente 'call' in het netwerk van docenten dat inmiddels met het lectoraat verbonden is. Op jaarbasis kunnen we op aanvraag in de schools sessies (avonden, middagen) organiseren waarin werk meenemen, bespreken, nieuw werk maken, maakprocessen uitwisselen centraal staat. We werken dan met CRP, met werk in opvoering en andere Vormen van werken. Jaarlijks in mei organiseren we een makers3daagse voor HKU docenten en aantal exterene belangstellenden ism buitenkunst. 

We zien een internationale reikwijdte voor ons langs twee lijnen: 

I- de samenwerking met Liz Lerman (Arizona) is wederzijds goed uitgewerkt. Lerman werkt met een internationaal team aan de doorontwikkeling van Critical Response Process. Als HKU is ons gevraagd daar aan deel te gaan nemen en aan bij te gaan dragen. HKU kan daarin twee eigen accenten maken: a- het makerschap integraal doorzetten tot in de feed-back procedure. b- de feed-backprocedure verdiepen en uitwerken als onderzoekinstrument.  

II- de reeds bestaande internationale samenwerking tussen HKU en aantal andere Europese instellingen voor kunstvakonderwijs voorheen toegespitst op muziek ICON (international) is in transitie. Het concept 'laboratory' is het nieuwe gedeelde onderzoekthema, muziek verschuift naar de snijvlakken van de performatieve kunsten muziek, dans en theater en 'maken als research' (muzisch onderzoek en/of performatief onderzoek) speelt een centrale rol. Vanuit HKU willen we jaarlijks een tweedaags international seminar aanzwengelen en hosten in deze context.   

Beide lijnen hangen onderling nauw met elkaar samen omdat het werk van Liz Lerman en dat van ICON al intensief met elkaar verbonden zijn. In de uitwerking van een en ander is er een derde internationale bron waar we expliciet op willen doorgaan. Dat is het werk van Richard Sennett: de ambachtsman (de mens als maker) 2008. Daarin heeft Sennett wel de verbinding tussen ambachtelijk maken en goed werk uitgewerkt, maar niet die van de creatieve maakprocessen. Dat stuk willen we vanuit HKU verder oppakken. Daarin speelt het uitzetten van de Engelse vertaling van Muzische professionalisering (the return of the muses) een rol en deelname vanuit dit perspectief aan verschillende conferenties.     

Tot slot is in deze lijn de voortgaande samenwerking met Baak Hospitality van belang. In opdracht maakt HKU de tentoonstellingen, verzorgt een artist in residence programma. Met ingang van seizoen 18-19 is er een speciale werkplaats beschikbaar (feminarium) en worden er interventies gemaakt voor trainingen en de podcast over wendingen opgenomen.