De vragen vier en vijf worden in één gecombineerd. En ook de laatste vraag wordt gesteld. Wat ontstaat is een grote focus en concentratie. Eerst doen we een korte inleiding over ons werk, ons HKU onderzoek en onze verbinding met de Baak als 'Artist in Residence' op dinsdagen. Dan spelen we in het ritme vraag-nummer-stilte/schrijven vijf stukken terug: 1-'er zijn woorden', 2- klassiek of jimmi hendrix op de cello?, 3- onderstroom, 4- er was iemand (wat heb je van wie geleerd?) 5- Wees een reiziger.    

Wat taal mij vertelt

 ‘Een inzicht komt plotseling, bijvoorbeeld onder de douche’ zegt Daan Andriessen in een bijeenkomst van de muzische werkplaats.

Een inzicht. Een toestand dat je iets begrijpt. Het doorhebben hoe iets in elkaar zit.

Ik douchte deze week en inderdaad…

Inzicht. We, Bart en ik, spelen in een training op de Baak in de groep van Caroline van der Linden. Twee uur voor de sessie hebben we 5 vragen gekregen die aan de orde zijn in haar training over leiderschap. Wij bedenken daar een ‘antwoord’ bij vanuit de kunsten (dus niet een letterlijk antwoord, maar een gedicht of muziekstuk). Caroline heeft een spelregel bedacht voor de opvoering. De spelregel is dat Caroline de vraag laat zien/horen en dat wij daar ‘iets’ op terugspelen uit ons repertoire. Als muzische reflectie. Na ons spelen is het 3 minuten stil. Dan werken de deelnemers individueel aan hun eigen antwoorden / invallen door even te schrijven.

Ik ervaar iets nieuws. Normaal gesproken spelen Bart en ik en is er daarna een reactie: een applaus, een gesprek. Dat werkt als een (tijdelijk) einde. Door te klappen, of door het erover te hebben maakt het publiek zich los van ons. En wij van hen. Daardoor eindigt er eigenlijk steeds iets na elke kleine opvoering van een nummer. Nu was er geen applaus en waren er geen woorden. Daardoor was het net alsof de deelnemers steeds mee ‘in’ ons spel stapten. Iedereen had een gelijkwaardig aandeel. Ieders gedachte waren even sterk aanwezig. De stilte werkte prettig. Gemakkelijk, want afgesproken. Normaal heb ik soms gedachten als ‘ze vinden het toch wel mooi wat ik doe?’ Dan hoop ik in de kern ook terug te horen dat ik het wel goed deed in een gesprek dat volgt. Maar nu was de afspraak dat er niet gesproken zou worden, niet geklapt. Ik kon voorkomen rustig wachten tot een volgende vraag. En tegelijkertijd praatte of klapte niemand zich los uit de situatie. We waren allemaal samen ‘in’ en we waren allemaal gelijkwaardig. Er was geen oordeel over goed of slecht. Ieder volgde zijn eigen en daarmee dus de juiste, weg.

Het afspreken van zo’n simpele spelregel als het 3 minuten stil zijn gaf heel veel rust. Ook het kunst als orakel antwoord op een vraag werkte goed. Daarmee boden Bart en ik een andere gedachte ingang. En een gedachte vanuit een emotie. Ik zag een traan rollen over de wang van een vrouw terwijl ze haar antwoord op schreef op de vraag ‘waarom zouden mensen mij volgen?’ Hoe spannend wat er dan in haar hoofd gebeurt en hoe nieuwsgierig ik ben naar haar antwoord!