Samen met Bart ben ik te gast bij een bijeenkomst georganiseerd door de Raad voor Volksgezondheid. In deze bijeenkomst is een groep ontwerpers, kunstenaars, architecten en mensen uit de creatieve industrie gevraagd mee te denken over een gezonde samenleving in de toekomst. We werken in groepen en presenteren ideeën en ontwerpen aan het einde van de middag. In het gesprek voelen we allemaal het belang van echt luisteren naar mensen in alle lagen van de samenleving, naar wat ze daadwerkelijk nodig hebben. Juist ook naar de kwetsbare groepen. De groep is het er over eens dat het belangrijk is de burger zelf mee te laten denken wanneer leefomgevingen worden vormgegeven. Maar de burger is ook ‘vraag-moe’. Weer hetzelfde vragenlijstje. De vraag zelf is vooral een vraag geworden met als doel ‘afvinken’; ‘ja, de doelgroep is bevraagd’. Ook de vraag is een betekenisdrager met een antwoord als betekenisdrager. Voor echte verdieping lijkt geen tijd te zijn. Voor het verhaal tussen de regels is geen plek. Hoe kom je er dan achter wat er werkelijk speelt? En wat iemand werkelijk nodig heeft? Ik denk aan open en gesloten verhalen. Oplossingen zijn zo vaak gesloten. Een nieuw ontwerp is ‘af’ en wordt dan gepresenteerd. Kun je iets ontwerpen dat niet af is en het toch vormgeven? Een plein, als plek van ontmoeting? Die plek is pas ‘af’ als de mensen elkaar daadwerkelijk ontmoeten en is daarmee dus feitelijk nooit af. Een gezamenlijke tuin, waar mensen hun eigen voedsel kunnen verbouwen? Ook deze plek is nooit af. De tuin is er alleen door het te doen: zaaien, oogsten, etc.. In de handeling van het tuinieren zit de voltooiing van de tuin, zoals de daadwerkelijke voorstelling in het theater zich in het hoofd van een toeschouwer afspeelt.

Bart speelt terwijl de mensen uit zijn groepje om de beurt vertellen wat zij het mooiste vonden uit hun gesprek. Het is bijzonder hoe de muziek een nieuwe ruimte opent. Iedereen luistert op een andere manier dan wanneer het alleen woorden waren geweest. In het spelen opent er iets. We krijgen er toegang toe.